گروه دونفره لیرا؛ زوج موزیسین پیروز - مجله جهانگیر

هشت دقیقه و بیست ثانیه نام آلبوم اینسترومنتال (موسیقی بدون کلام) آرش هژیرآزاد و یگانه حسینی نیا است که به صورت مجازی منتشرشده و بعد از آلبوم تهران مریخ دومین تجربه حرفه ای این زوج جوان در جهانی موسیقی به حساب می آید.

در روز هایی که یگانه و آرش مشغول ساخت چند تک تِرَک متفاوت نسبت به کار های قبلی شان هستند، سراغی از آن ها گرفته ایم تا کمی درباره خودشان و کار های منحصر به فردشان صحبت کنیم و نظرشان را درباره فضای این روز های موسیقی و سد هایی که سر راه هنرمندان جوان قرار گرفته است، جویا شویم.

آرش و یگانه هر دو متفق القول هستند که سازمان های متولی فرهنگ و هنر باید بیشتر هوای فعالان جوان موسیقی کشورمان را داشته باشند و با انجام تبلیغات مناسب، مخاطبان موسیقی را به سمت آثار موسیقایی سازی و کلاسیک سوق دهند.

اگر موافق باشید از اسم گروه تان شروع کنیم. چرا لیرا؟

آرش:

لیرا نام یکی از صورت های فلکی است که لایرا هم تلفظ می گردد. درواقع این اسم، اسم یک ساز است؛ به چنگ رومی لیرا گفته می گردد و از آنجایی که این صورت فلکی شبیه چنگ رومی است، لیرا نام گرفته است.

جایی از قول تان خواندم که هشت دقیقه و بیست ثانیه که اسم آلبوم دوم تان است هم، مدت زمانی است که نور خورشید به زمین می رسد. نام آلبوم اول تان هم که تهران مریخ است. چطور است که نجوم تا این اندازه در کارهایتان نمود دارد؟

آرش:

من از کودکی علاقه زیادی به بحث آسمان شب و نجوم داشتم. بعد ها که جدی تر در جهانی موسیقی مشغول به کار شدم، برای خلق اثر از علاقه دوران کودکی ام الهام گرفتم و همین شد که نجوم در کارهایمان پررنگ تر از هر موضوع دیگری است.

شما چطور از طبیعت و به طور خاص از نجوم الهام می گیرید؟ یعنی چه کار می کنید که درنهایت می گویید اثری که خلق می کنیم رنگ و بویی از نجوم و ستاره شناسی دارد؟

آرش:

ببینید موسیقی هنری انتزاعی است. برای همین هیچ کس دقیقا نمی تواند بگوید برای خلق اثرش چه اتفاقاتی اتفاق افتاده و چطور از طبیعت الهام گرفته است.

اما من زمانی که می خواهم آهنگی بسازم به این فکر می کنم که کدام آکورد و کدام ملودی می تواند حالت آسمان، صدای حرکت سیارات در فضا و... را تداعی کند. ضمن اینکه از موسیقی هایی که در این زمینه ساخته شده اند هم خیلی الهام می گیرم.

کمی هم به گذشته برگردیم و به شکل گیری گروهتان بپردازیم. چطور شد که تصمیم گرفتید با هم گروه موسیقی دونفره یا به قول خودتان دوئت تشکیل بدهید؟

یگانه:

من و آرش هم دانشگاهی بودیم و هر دو در دانشگاه تهران موسیقی می خواندیم. روال کار دانشکده موسیقی به این صورت است که همه ساز ها برای اجرا های آخر ترم شان باید با پیانو همراه شوند.

من هم وقتی به دنبال یک پیانیست می گشتم، با آرش آشنا شدم و از آن به بعد با هم اجرا های مشترک زیادی در تالار آوینی دانشگاه داشتیم. رفته رفته با آهنگسازی آرش و نوازندگی هر دو توانستیم آهنگ های خودمان را خلق کنیم و دوئت لیرا را تشکیل دهیم.

هر دوی شما موسیقی کلاسیک کار نموده اید، اما سبک کاری تان در آلبوم هایی که ارائه داده اید با موسیقی کلاسیک متفاوت است. سبک کارتان دقیقا چه سبکی است؟

آرش:

متأسفانه ما در جامعه ای زندگی می کنیم که مردم آن با موسیقی کلاسیک و بیشتر از آن با موسیقی سازی غریبه اند. برای همین من و یگانه تصمیم گرفتیم موسیقی کلاسیک را با سبک های عامه پسندتر تلفیق کنیم تا از این راه مردم را با این نوع موسیقی آشتی دهیم.

اگر چه نمی توان هنر را مرزبندی کرد و اسم خاصی روی آن گذاشت، اما به طور کلی در جهان به سبکی که ما کار می کنیم، New Age (عصر جدید) گفته می گردد.

یعنی سبک تان تلفیق سبک کلاسیک و پاپ است؟

آرش:

راستش را بخواهید ما سبکی را دنبال می کنیم که هیچ کس آن را به سبک خودش راه نمی دهد! کلاسیک کار ها می گویند این کلاسیک نیست و هواداران پاپ هم معتقدند که این موسیقی پاپ نیست! درحالی که ما معتقدیم خودمان باید عمدا این دسته بندی ها و ژانربندی ها را بشکنیم؛ چون هم خلاقیت را از ما می گیرد و هم باعث یکنواختی در تهیه آثار می گردد.

از سبک تلفیقی تان که بگذریم، به رویکردتان در موسیقی می رسیم. چرا برای ارائه آثارتان از موسیقی اینسترومنتال استفاده می کنید؟ فکر نمی کنید اگر یک خواننده هم داشته باشید، بیشتر دیده و شنیده می شوید؟

آرش:

چرا، دقیقا همینطور است. نه فقط در ایران، بلکه در همه جای جهان توجه بیشتر مخاطبان موسیقی به موسیقی وکال دار است. اما من و یگانه از آنجا که از کودکی ساز می زدیم و علاقه خاصی به سازهایمان داریم، ترجیح دادیم در موسیقی سازی و بدون کلام فعالیت کنیم تا زیبایی این ساز ها بیشتر به چشم بیاید.

ضمن اینکه ما معتقدیم نوازنده برای کسب مهارت در سازی که انتخاب نموده خیلی خیلی بیشتر از خواننده برای خواننده شدن کوشش می نماید و زحمت می کشد. برای همین به نظر ما اثر یک موزیسین به تن هایی برای ارائه کافی است و کم و کسری ندارد که با وکال کامل گردد.

اساسا به نظرتان موسیقی بدون وکال چه صندلی و اهمیتی در جهانی موسیقی دارد؟

یگانه:

به نظر من موسیقی بدون وکال باعث می گردد تا مخاطب، موسیقی را عمق دارتر گوش بدهد. مسئله ای که در موسیقی وکال دار وجود دارد این است که مخاطب بیشتر شعر را دنبال می نماید و هزار اتفاق سازی را که زیر این شعر رخ می دهد، نمی شنود.

آرش:

این روز ها بیشتر بار موسیقی روی دوش شعر است. تا جایی که حتی بیشتر مخاطبان موسیقی وکال دار هم حاضر به شنیدن موسیقی به زبان های دیگر نیستند! چون فقط می خواهند شعری را گوش بدهند که متوجه آن می شوند. خب اینکه صرفا ادبیات است.

پس موسیقی کجای این داستان قرار گرفته است؟ درست است که موسیقی در همین حد هم تأثیرش را به صورت ناخودآگاه روی مخاطب می گذارد، اما به نظر من مخاطبی که به این شکل موسیقی را دنبال می نماید فقط 10 درصد لذت زندگی در میان صدای خوش ساز ها را درک می نماید و از 90 درصد دیگر بی بهره است.

استقبال مردم را از موسیقی سازی تان چطور دیدید؟

یگانه:

آلبوم اول ما نسخه فیزیکی داشت و به واسطه این نسخه فیزیکی و رونمایی آن در شهر کتاب ابن سینا، متوجه استقبال مردم می شدیم. اما در آلبوم دوم مان که نسخه فیزیکی نداشتیم، نمی توانیم دقیق بگوییم که استقبال مردم از آلبوم مان چطور بوده. اما به طور کلی آلبوم هشت دقیقه و بیست ثانیه از نظر فروش اینترنتی پیروز تر از آلبوم تهران مریخ بود.

آرش:

یکی از مسائل فرهنگی ما در حوزه آثار هنری این است که متأسفانه مردم برای تهیه قانونی اثر موسیقی ترغیب نمی شوند. برای همین ما هیچ آمار دقیقی از میزان شنیده شدن آثارمان نداریم. اما اینطور که از مخاطب هایمان فیدبک گرفته ایم این آلبوم دوم از آنجا که رویکرد عامه پسندتری داشت و در آن از ساز های الکترونیک هم استفاده شد، بیشتر مورد استقبال مردم قرار گرفته است.

تا از بحث موسیقی سازی خارج نشده ایم، این سؤال را هم بپرسم که به نظرتان چطور می توان علاقه مندان به موسیقی را به سمت موسیقی اینسترومنتال راهنمایی کرد؟

یگانه:

به نظر من یکی از دلایلی که باعث شده امروز استقبال مردم از موسیقی سازی نسبت به موسیقی وکال دار کمتر باشد، این است که تحت تأثیر تبلیغات ما به مردمی تبدیل شده ایم که فقط به دنبال برند هستیم. برای همین به کنسرت ها و ارکستر هایی می رویم که بیشتر تبلیغشان را دیده ایم.

به نظرم اول باید خودمان به این باور برسیم که با فرصت دادن به آدم های جدید و جوان ها می توانیم جامعه موسیقی مان را پویاتر کنیم. بعد متولیان فرهنگ و هنر هم آستین همت بالا بزنند تا این سبک ها را بیشتر به علاقه مندان موسیقی معرفی نمایند.

آرش:

امروز بیلبورد های تبلیغاتی با قیمت های نجومی شان فقط در اختیار کسانی قرار می گیرد که آنقدر شناخته شده هستند که واقعا نیازی به تبلیغات ندارند. این افراد فقط به صرف گذاشتن یک پست در صفحه شخصی شان می توانند چند سانس پشت سر هم اجراهایشان را sold out (فروختن تمام بلیت ها) نمایند!

خب این فضا های تبلیغاتی و این بیلبورد ها باید در اختیار گروه های نوپا و فعالان جدید حوزه موسیقی قرار بگیرد تا مردم بیشتر با فعالیت هایشان آشنا شوند. درحالی که امروز اصلا چنین اتفاقی نمی افتد و ما باید در صفحات شخصی مان تبلیغ کارمان را بکنیم که واقعا فضای خوبی برای تبلیغات نیست. مجبوریم خودمان بیلبورد کار خودمان بشویم که ناگفته پیداست در مقابله با تبلیغات دولتی و رسانه های مردمی شانس زیادی برای دیده شدن نداریم.

جز تبلیغاتی که باید داشته باشید و ندارید، دیگر چه مسائلی سر راه فعالیت هنری تان وجود دارد؟

یگانه:

من در یک جمله می توانم بگویم بزرگ ترین مشکل این روز های موسیقی کشورمان این است که متأسفانه موسیقی ما خیلی بازاری و تجاری شده است.

آرش:

مسائل که زیاد است! مثلا یکی از مسائل همین موضوعی است که یگانه به آن اشاره نمود. متأسفانه درصد زیادی از فراوریات موسیقایی ما صرفا با هدف درآمدزایی به وجود می آیند و کیفیت خوبی ندارند. برای همین هم هست که بیشتر این آثار تاریخ مصرف کوتاهی دارند؛ در یک دوره کوتاه گل می نمایند و بعد فراموش می شوند.

موضوع دانلود غیرقانونی آثار هم همانطور که قبلا گفتم باعث شده فعالان عرصه موسیقی حتی کسانی که در این عرصه بسیار شناخته شده هم هستند، امیدی به کسب درآمد از راه فروش آلبوم هایشان نداشته باشند! درحالی که واقعا خریداری کردن آلبوم های موسیقی چه به صورت فیزیکی و چه به صورت الکترونیکی هزینه چندانی ندارد.

هم اکنون قیمت یک سی دی موسیقی بیشتر از 30 هزار تومان نیست، اما باز هم مخاطبان موسیقی حاضر نیستند برای حمایت از خواننده یا موزیسینی که طرفدارش هستند، این مبلغ را بپردازند.

یگانه: واقعا جای تعجب دارد. ما حاضریم برای هر چیزی هزینه کنیم، اما وقتی به اثر هنری دلخواهمان می رسیم، نمی خواهیم هزینه اش را بپردازیم و صرفا به دنبال دانلود رایگان آن ها هستیم.

همین حالا خوردن یک سالاد در رستوران بیشتر از تهیه یک سی دی موسیقی که آدم های زیادی برای شکل گیری اش زحمت کشیده اند هزینه دارد، اما ما برای سالاد راحت تر پول مان را هزینه می کنیم تا برای حمایت از فرهنگ و هنر کشورمان!

تا جایی که می دانم مسائل انتشار فیزیکی آلبوم موسیقی و هزینه زیاد چاپ گریبان شما را هم گرفته. تا جایی که آلبوم دوم تان را به صورت مجازی منتشر نموده اید. درست است؟

یگانه:

بله. فراوری موسیقی کلا کار پرهزینه و پرخرجی است. جدا از هزینه های فنی که شامل صدابرداری خوب، میکس و مسترینگ و... می گردد، هزینه های سرسام آور چاپ هم مزید بر علت شده که فعالان عرصه موسیقی به ناچار به انتشار دیجیتال آثارشان روی بیاورند.

آرش:

چاپ سی دی زیر هزار نسخه عملا انجام نمی گردد. یا دست کم ما نتوانستیم جایی را پیدا کنیم که به صورت محدود سی دی هایمان را منتشر کند. اخیرا هم هزینه های چاپ 3 برابر شده. بعد این همه هزینه می کنیم و درنهایت نسخه های فیزیکی فروش نمی فرایند! برای همین تصمیم گرفتیم آلبوم دوم مان را به صورت دیجیتال و مجازی منتشر کنیم که آن هم گرفتار دانلود های غیرقانونی شد!

یگانه:

کلا با پیشرفت تکنولوژی، تقاضا برای نسخه فیزیکی آلبوم ها حتی در جهان هم کم شده و مخاطبان موسیقی ترجیح می دهند کار های مورد علاقه شان را دانلود نمایند. به شرطی که دانلود های غیرقانونی باعث متضرر شدن هنرمندان نگردد، اتفاقا این مسیری که جهان در پیش گرفته و به سمت آلبوم های دیجیتال پیش می رود، خیلی هم خوب است و به حفظ محیط زیست یاری می نماید.

این روز ها مشغول چه کاری هستید؟

یگانه:

کار ضبط چند تک آهنگ را با حضور نوازندگان دیگر شروع نموده ایم که این تک آهنگ ها احتمالا تا سرانجام سال منتشر خواهند شد. ویژگی این آثار جدید این است که کارهایمان از شکل بین المللی کار های قبلی فاصله گرفته و بیشتر در آن رگ و ریشه های موسیقی ایرانی دیده می گردد. هم من و هم آرش خیلی دلمان می خواهد فرهنگ ایرانی بیشتر در کارهایمان نمود پیدا کند. برای همین سعی داریم از این به بعد ماهیت ایرانی را بیشتر در کارهایمان بگنجانیم.

دردسر های اجرای زنده

آرش و یگانه تا کنون اجرا های زنده زیادی را تجربه نموده اند، اما چند وقتی است که به دلایل مختلف تصمیم گرفته اند کمتر کنسرت برگزار نمایند. از این زوج هنرمند درباره مسائل برگزاری کنسرت در کشورمان می پرسیم که آرش پاسخ می دهد: ما هم اجرای زنده کم نداشته ایم؛ اما تجربیاتی که در این اجرا ها داشتیم نسبت به برگزاری کنسرت دلسردمان کرد.

واقعیت این است که سازوکار اجرای زنده در کشور ما خیلی سخت و پیچیده است. هزینه اجاره سالن های موسیقایی کشور خیلی زیاد است و تیم موسیقی باید این هزینه را بپردازد؛ بدون اینکه از فروش بلیت هایش مطمئن باشد. ضمن اینکه افراد برای هر بار اجرا باید از اجراهایشان فیلم تهیه نموده و به سالن ارائه بدهند؛ حتی با وجود اینکه صد بار در همان سالن اجرا نموده باشند!

درنهایت این فرایند اداری و هزینه هایی که به تیم موسیقی تحمیل می گردد، باعث دلسرد شدن ما برای اجرای زنده شده است. یگانه هم در تکمیل صحبت های همسرش می گوید: این شرایط آنقدر استرس به تیم موسیقی وارد می نماید که دیگر ترجیح می دهیم به جای اجرا های زنده به این شکل، جایی بزنیم که خود آن مجموعه مجوز های لازم را گرفته و نیازی به پرداخت اجاره سنگین ندارد. چون فقط در این صورت است که می توانیم فارغ از هیاهو های بیرونی، روی کارمان تمرکز کنیم و کار بهتری ارائه دهیم.

تهران مریخ نام آلبوم اول گروه موسیقی لیراست که مهر ماه سال 1396 منتشر شده. این آلبوم شامل 10 قطعه موسیقایی است که با پیانو و ویولن نواخته شده اند.

شهریور ماه سال جاری آلبوم هشت دقیقه و بیست ثانیه به صورت مجازی منتشر شد. در این آلبوم علی جعفری پویان هم به عنوان نوازنده همکاری دارد.

یگانه حسینی نیا

نوازنده و مدرس ویولن متولد 1364 کارشناس ارشد نوازندگی ساز جهانی (ویولن) از دانشگاه هنر

آرش هژیرآزاد

نوازنده و مدرس پیانو، آهنگساز متولد 1363 کارشناسی نوازندگی ساز جهانی (پیانو) از دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران

منبع: برترین ها