فروش و اشتغال ، تعریف نو دانش بنیان ها - مجله جهانگیر

به گزارش خبرنگاران، پیش از این شرکت های دانش بنیان به شرکت های دانش بنیان نوپا و شرکت های دانش بنیان تولیدی تقسیم می شدند. در یک تقسیم بندی دیگر، این شرکت ها سطح بندی هم می شدند. به عبارت دیگر، 3 سطح 1، 2 و 3 برای شرکت های دانش بنیان معین شده بود که هر یک ویژگی های خاص خود را داشتند. با این حال، اکنون روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اعلام نموده که این تقسیم بندی ها بر مبنای فروش و اشتغال تغییر می نماید و دانش بنیان ها به 3گروه اصلی نوپا، نوآور و فناور تقسیم خواهند شد.

تقسیم بندی فعلی دانش بنیان ها

اصطلاح دانش بنیان که از حدود 15سال پیش برای نخستین بار به کار برده شد، اکنون به مقدار کافی در میان فعالان، بازیگران، مسئولان و اهالی رسانه جا افتاده است. در مسیر بلوغ دانش بنیان ها در نقطه ای قرار شد یک تقسیم بندی صورت بگیرد. در ابتدا حوزه های مختلف دانش بنیان تعریف شد. به عنوان مثال، دارو و غذا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، تشخیص و درمان، تجهیزات پزشکی و برق و الکترونیک بخشی از حوزه هایی بود که برای دانش بنیان ها تعریف شد.

سپس براساس شاخص هایی چون دارابودن واحد تحقیق و توسعه (R&D) طبقه بندی می شدند.

چالش پارک ها

معاون علمی رئیس جمهور پیش از تصدی پست فعلی از پارک های فناوری انتقاد نموده و به نوعی آنها را کپی برداری دانسته بود. دهقانی این بار هم به نوعی دیگر به این مسئله پرداخت و با تأکید بر اینکه باید به سمت خروجی های دقیق حرکت کنیم، گفت: مسئله دیگری که باید به آن توجه گردد، شرایط واقعی است. در دهه های 70 و 80 که فراوانی ارزی داشتیم، عایدی نفتی کشور 5 برابر عایدی فعلی بود و با پول نفت اقدام به راه اندازی کارخانه، مرکز تحقیقاتی و پارک های فناوری کردیم. او به شکل گیری 5پارک فناوری در آن موقع اشاره نمود و گفت: اکنون از 80 پارک صحبت می گردد، درحالی که منابع محدود است و دیگر با مدل دهه های 70 و 80 و پول دولتی نمی توانیم ادامه دهیم، چون با این مدل محکوم به شکست هستیم.

کلیات طبقه بندی تازه

براساس طبقه بندی تازه، آنگونه که معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اعلام نموده، مبنای اصلی شرکت های دانش بنیان فروش و اشتغال خواهد بود. روح الله دهقانی فیروزآبادی با اشاره به اینکه سطح بندی 1 تا 3 پیشین برای شرکت های دانش بنیان دیگر قابل پذیرش نیست، از تقسیم بندی تازه با عناوین نوپا، نوآور و فناور اطلاع داد. او سپس در شرح شرکت نوپا گفت: شرکتی که در کمتر از 5 سال زیر 5 میلیارد فروش داشته، شرکت نوپا محسوب می گردد. معاون علمی و فناوری رئیس جمهور شرکتی که به محصول دانش بنیان رسیده، اما زیر 50 درصد فروش محصولاتش بوده را نوآور دانست و درنهایت شرکت هایی را که گردش مالی خوبی دارند و بالای 50 درصد فروش بر مبنای علم و فناوری دارند، شرکت دانش بنیان فناور تعریف کرد.

هویت بخشی به دانش بنیان ها

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهوری با اشاره به اینکه اکنون باید مزه دستاوردهای دانش بنیان را به کام مردم بچشانیم، تأکید کرد: در غیراین صورت آسیب بزرگی به زیست بوم نوآوری وارد خواهیم کرد که به معنای ازدست رفتن هویت دانش بنیان است. دهقانی فیروزآبادی معتقد است که اگر مردم اثرات این دستاوردها را در زندگی خود مشاهده نکنند، از هویت خالی خواهیم شد. به گفته او، ایجاد پارک های فناوری محصول کوشش های مدیران قبلی در وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری است و این کوشش ها موجب هویت بخشی به اقتصاد دانش بنیان و ایجاد زیرساخت ها شده است.

طرح برش استانی

راهنمایی اعتبارات و منابع مالی از چالش های همیشگی پروژه ها بوده و دانش بنیان ها هم از این موضوع مستثنا نبوده اند. به همین دلیل دهقانی فیروزآبادی به طرح برش استانی اشاره و بر سیاست جدی معاونت علمی برای توجه بیشتر به استان ها تأکید می نماید. او طرح برش استانی را با هدف راهنمایی منابع می داند و می گوید: منابع مالی برای بخش خصوصی است و اگر قرار باشد این منابع در استان ها مدیریت گردد، باید مدیریت در راهنمایی اعتبارات باشد و نه در مدیریت مصرف.

گزارش: عمادالدین قاسمی پناه