دریاچه بایکال روسیه؛عمیق ترین دریاچه جهان، عکس - مجله جهانگیر

همراه دور زمین باشید و با تور روسیه از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

پنج سال قبل من و همکارم، فرصت عکاسی هوایی از دریاچه بایکال را به دست آوردیم. این بار که دوباره راهی دریاچه شدیم، هدف اصلی مان دریافت ویدئوهای پانوراما (360 درجه) بود؛ هرچند که نیم نگاهی هم به ساخت یک تور مجازی جدید داشتیم. خیلی خوش شانس بودیم؛ چراکه شرایط آب وهوا هر روز تغییر می کرد. ما زیر آسمان آبی و در سکوت مطلق روی یخ های شفاف راه می رفتیم و راه شیری بالای جزیره اولخون را تماشا می کردیم. تمام کوشش کار خود را به کار بستیم تا در دمای منفی 35 درجه سانتی گراد، گرم بمانیم و پیروز شدیم از میان برف وبوران شدید به محل کمپ برگردیم. ما قدردان طبیعت بودیم که در این سفر کوتاه، چشم اندازی خارق العاده را پیش روی ما قرار داد.

دریاچه بایکال، عمیق ترین دریاچه کره زمین و یکی از معروف ترین جاهای دیدنی روسیه و دنیا است که در جنوب سیبری و بین استان ایرکوتسک و جمهوری بوریاتیا نهاده شده است. این شگفتی طبیعی در سال 1996 در فهرست میراث دنیای یونسکو نهاده شد. مساحت این دریاچه به 31,722 کیلومتر مربع می رسد که از نظر مقیاس، به عظیمی کشور بلژیک و دانمارک است. طول ساحل آن، 2000 کیلومتر و حدبیشتر عمق آن، 1,642 متر است.

به غیر از بایکال، فقط دو دریاچه دیگر در دنیا با عمق بیشتر از 1000 متر وجود دارد که عبارت اند از دریاچه تانگانیکا در مرکز آفریقا و دریاچه خزر که عمق شان به ترتیب به 1,470 و 1,025 متر می رسد. به همین دلیل دریاچه بایکال درست مثل دریاچه خزر، به خاطر وسعت و اهمیتش، به عنوان دریا شناخته می گردد.

دریاچه بایکال، عظیم ترین مخزن آب شیرین دنیا به حساب می آید و تقریبا 20 درصد تمام آب شیرین غیرمنجمد سطحی روی کره زمین در این دریاچه نهاده شده است. بایکال توسط 336 رودخانه تغذیه می گردد و تنها خروجی آب آن، رودخانه آنگارا است.

دانشمندان بر این باورند که اگر جریان همه رودخانه های تغذیه نماینده بایکال به یک باره متوقف گردد، رودخانه آنگارا قبل از تخلیه کامل دریاچه، برای 400 سال جریان خواهد داشت. در صورتی که کل آب دریاچه را منجمد کنیم، سپس برش هایی به عظیمی یک کیلومتر مکعب از این یخ ها بزنیم و آن ها را کنار هم قرار دهیم، این قطعه های یخ از قطب شمال تا قطب جنوب و 2.5 هزار کیلومتر آن طرف تر از قطب جنوب امتداد خواهند یافت.

در فصول سرد سال عمق یخ های سطح دریاچه بایکال به ارتفاع حدود 1.5 الی دو متر می رسند و در نتیجه می توانند وزنی معادل 15 تن و بیشتر را تحمل نمایند. گاهی وقت ها در سطح یخ های دریاچه، تَرک های عمیقی ایجاد می گردد که از این طریق اکسیژن از سطح آب به درون دریاچه راه پیدا می نماید و از مرگ ماهی ها به دلیل کمبود اکسیژن جلوگیری می گردد.

قدمت دریاچه مذکور، 25 تا 35 میلیون سال برآورد شده است؛ هرچند درباره منشأ آن هنوز بحث و گمان ها علمی وجود دارد. متوسط عمر بیشتر دریاچه های دنیا، به خصوص آن هایی که در طول عصر یخبندان شکل گرفته اند، به حدود 10 تا 15 هزار سال می رسد که در ادامه با رسوب های گلی پر شده و به تدریج باتلاقی شده اند. با این همه در دریاچه بایکال هیچ اثری از قدمت چند هزار ساله به چشم نمی خورد. علاوه بر این، بایکال هر سال دو سانتی متر عظیم تر می گردد و این فرضیه مطرح است که این دریاچه در واقع یک اقیانوس در حال شکل گیری است.

دریاچه بایکال میزبان حدود 2,600 گونه جانوری است که بیشترشان بومی هستند و دوسوم از آن ها در هیچ جای دیگر دنیا یافت نمی شوند. از آنجایی که این دریاچه خیلی قدیمی و دورافتاده است، جانورانی دارد که فقط در این دریاچه زندگی می نمایند. این جانوران شامل تعداد زیادی از بی مهرگان، چندین گونه از ماهی ها و فک آب شیرین می شوند.

فک بایکال تنها فک آب شیرین دنیا است و دائماً در آب شیرین زندگی می نماید. دانشمندان بر این عقیده هستند که خوک های آبی این دریاچه در زمان های قدیم از اقیانوس شمالی (شمالگان) آمده و بعد از سفر به سمت بالای رودخانه، به این دریاچه رسیده اند. همچنین روباه، عقاب، گوزن، خرس و جانوران و گیاهان مختلف دیگر نیز در اطراف دریاچه زندگی می نمایند.

علاوه بر تنوع زیستی بی نظیر و زیبایی طبیعی مناظر اطراف، این دریاچه به دلیل شفافیت آب خود نیز مشهور است؛ به طوری که می توان جزئیات جسمی در عمق 40 متری را به وضوح مشاهده کرد. فیتوپلانکتون های ساکن در این دریاچه به عنوان یک فیلتر بیولوژیکی عمل می نمایند و به همین دلیل آب موجود در اینجا حاوی اکسیژن زیادی است که باعث می گردد آب دریاچه، زنده و شفاف باشد.

با اینکه بایکال، یک دریاچه است؛ طوفان هایی درست مشابه اقیانوس ها در این محل رخ می دهد و گاهی وقت ها امواج آن به چهار تا پنج متر می رسد. تا به امروز هیچ شناگری نتوانسته است کل این دریاچه را شنا کند؛ زیرا میانگین دمای آب حدود 10 درجه سانتی گراد است. با این حال، تعداد روزهای آفتابی در این منطقه بیشتر از مناطق جنوبی روسیه است. به عنوان مثال، جزیره اولخون که عظیم ترین جزیره این دریاچه به شمار می رود، در طول سال بیشتر از 300 روز آفتابی و صاف دارد.

از عصر حجر، انسان های زیادی در نزدیکی دریاچه زندگی می کردند و آب آن را نمادی از تقدس می دانستند؛ ولی مهاجرت اصلی بعد از کشف دریاچه توسط ایوانف روسی در قرن هفتم رخ داد. کمی بعد به دلیل ماهیگیری و شکار فراوان، این ناحیه از نظر مالی بسیار رونق گرفت و به یکی از مناطق مهم تجارت در روسیه تبدیل شد. در قرن نوزدهم با احداث راه آهن سیبری، اکتشافات جغرافیایی و زمین شناسی مختصری در این ناحیه انجام گرفت و بعد ها با پیشرفت علم، این منطقه بیشتر شناخته شد؛ تا اینکه در سال 1976 اولین عکس ماهواره ای از دریاچه گرفته شد؛ اما با وجود کاوش های فراوان، هنوز هم راز های بسیاری در خصوص این دریاچه وجود دارد.

گردشگرانی که با تور روسیه برای بازدید از دریاچه بایکال می فرایند، می توانند لذت اسکی و دوچرخه سواری روی آب های منجمد را در فصل زمستان تجربه نمایند؛ در فصل تابستان و بهار نیز که یخ های دریاچه آب می شوند، کشتی های تفریحی امکان گشت وگذار در دریاچه را برای گردشگران فراهم می نمایند.

تمامی حقایقی که از دریاچه بایکال ذکر شد و همین طور زیبایی طبیعی و خارق العاده آن باعث شده است که این دریاچه در میان جاذبه های منحصر به فرد دنیا قرار بگیرد. بدون شک، حس وحال زمستان که در فضای تصاویر به چشم می خورد، جذابیتی دوچندان به این دریاچه بخشیده است.