بازار و حراجی ها زیر ذره بین بازرسان - مجله جهانگیر

البته توجه به این ضرب المثل قدیمی که هیچ ارزانی بی علت و هیچ گرانی بی حکمت نیست در این زمینه بسیار صادق است. زیرا بسیاری از اجناسی که در این حراجی ها عرضه می شوند کیفیت و مرغوبیت کافی و لازم را ندارند و در بعضی موارد سلامت شهروندان را نیز ممکن است دچار تهدید و مخاطره نمایند. فعالیت این حراجی ها در شرایط اقتصادی کنونی برای افرادی از جامعه که شرایط اقتصادی مناسبی ندارند می تواند بسیار خوب و قابل قبول باشد، اما فعالیت این مراکز باید به گونه ای باشد که حقوق مصرف نماینده در این مراکز رعایت و نظارت کافی نیز بر آنها اعمال گردد. در بیشتر حراجی هایی که فعال هستند اجناس بی کیفیت به فروش می رسد و می توان گفت تنها چیزی که در این مراکز رعایت نمی گردد حقوق مصرف نماینده است. زیرا فروشندگان فقط به فکر دریافت سود و فروش اجناس بی کیفیت خود هستند.

• خرید از حراجی ها به دلیل مسائل اقتصادی

یکی از شهروندان اراکی می گوید: مسائل اقتصادی و وضعیت اقتصادی نامناسب ایجاد شده برای بیشتر خانواده ها سبب شده که بیشتر این افراد به دنبال خرید از مراکزی باشند که کالاهای خود را با قیمت پایین تری عرضه می نمایند. پگاه مهدوی بیان می نماید: من از یک حراجی آرایشی تعدادی لوازم آرایش را خریداری کردم که قیمت آن بسیار مناسب بود. بعد از این که مدتی از آن استفاده کردم دچار مسائل بسیار جدی شدم و به دلیل همین مسائل، اکنون چند برابر هزینه درمان را پرداخت می کنم. وی ادامه می دهد: هیچ نظارتی بر فعالیت این بخش وجود ندارد. در بیشتر این حراجی ها اجناس ارائه شده بدون کیفیت و دارای مشکل هستند و فروشنده نیز فقط به دنبال کسب سود و درآمد است و چون نظارتی هم وجود ندارد، امکان سوء استفاده و خطا نیز هست.

• بی توجهی به حقوق شهروندان

یکی دیگر از شهروندان اراکی با اشاره به این که توان خرید اجناس با قیمت بالا را ندارد می گوید: اجناسی که در حراجی ها عرضه می گردد هیچ کیفیتی ندارند. علاوه بر این، بعد از خریداری در صورت وجود هر نوع مسئله ای در کالای خریداری شده دیگر نمی توانیم به فروشنده دسترسی داشته باشیم که همین مسأله نقض حقوق مصرف نماینده است. راضیه جعفری بیان می نماید: همین نبود دسترسی به فروشنده سبب شده تا در این حراجی ها هر نوع جنس و کالا با هر نوع کیفیتی عرضه گردد. زیرا فروشنده این اطمینان را دارد که مشتری دیگر هرگز به او دست پیدا نخواهد کرد. وی ادامه می دهد: اگر ساز و کاری برای عرضه محصولات در حراجی ها وجود داشته باشد و شناسنامه و مکانی برای حضور این افراد در نظر گرفته گردد، علاوه بر این که اجناس باکیفیت و قیمت مناسب عرضه می گردد افراد متوسط جامعه نیز می توانند به راحتی خریدهای خود را انجام دهند.

• حمایت از حقوق مصرف نمایندگان

معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز با اشاره به اهمیت رعایت حقوق خریداران به عنوان یکی از اصلی ترین وظایف این سازمان می گوید: با توجه به اینکه احتمال تقلب در فروش اجناس با تخفیفات بسیار زیاد در حراجی ها وجود دارد این سازمان با جدیت نظارت های لازم را انجام می دهد. محمد جواد قربانیان بیان می نماید: با توجه به این که واحدهای فراوریی به دنبال رقابت و کسب سود بیشتر هستند احتمال بروز تخلف وجود دارد. بنابراین این امکان که قیمت ها توسط یک واحد فراوریی دستکاری و دچار تغییر گردد وجود دارد که در این زمینه درنهایت حقوق مصرف نماینده ضایع خواهد شد.

وی با اشاره به این که باید طرحی کشوری به منظور رعایت حقوق مصرف نماینده و جلوگیری از فریب خریداران تدوین و اجرا گردد ادامه می دهد: این مسأله در کل کشور وجود دارد و فقط مختص استان مرکزی نیست و باید ساز و کارهای لازم برای جلوگیری از ارائه کالای بی کیفیت با قیمت پایین به خریداران در سطح کلان تدوین گردد. معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی می افزاید: انجمن حمایت از مصرف نمایندگان برای بسترسازی مناسب به منظور اجرای برنامه ها و ضرورت توجه به رعایت حقوق مصرف نماینده به ویژه در میان عرضه نمایندگان در این استان شکل گرفته تا از انجام چنین اقداماتی جلوگیری کند.

قربانیان اظهار می نماید: نظارت های بسیار خوبی برای حمایت از حقوق مصرف نمایندگان در این سازمان در حال اجرا است و در این زمینه عزم بسیار جدی وجود دارد. در این مورد مصرف نمایندگان می توانند به وسیله این انجمن حقوق از دست رفته خود را پیگیری نمایند. وی با اشاره به وجود سامانه شکایات 124 به منظور اطلاع رسانی توسط شهروندان در صورت بروز هرگونه مشکل در هنگام خرید می گوید: این سامانه به منظور رعایت حقوق مصرف نمایندگان توسط عرضه نمایندگان کالا و خدمات طراحی شده که رسیدگی به شکایات شهروندان توسط بازرسان با جدیت به وسیله این سامانه دنبال می گردد.

• ضربه به فراوری باکیفیت، با فعالیت حراجی ها

یک دکترای اقتصاد و استاد دانشگاه با اشاره به این که فعالیت حراجی ها با قیمت شکنی همراه است می گوید: در بیشتر این مراکز اجناس و فراوریات با قیمت بسیار پایین تر از عرف جامعه وارد بازار می گردد تا شهروندانی که قدرت خرید کمتری دارند بتوانند به وسیله این مراکز خریدهای خود را انجام دهند.

علیرضا مهدی خانی بیان می نماید: خرید از حراجی ها برای قشر ضعیف و آسیب پذیر جامعه به عنوان یک فرصت و امتیاز محسوب می گردد و در بیشتر مواقع همین مسأله سوءاستفاده حراجی ها را به همراه دارد، زیرا سبب می گردد فروشندگان این بخش اجناس بنجل خود را برای فروش وارد بازار نمایند که این اقدام اقتصاد کشور را دچار آسیب جدی می نماید.

وی ادامه می دهد: این مراکز شاید بتوانند به صورت موقت نیازهای قشر ضعیف جامعه را تأمین نمایند، اما اگر بخواهند به صورت طولانی مدت فعالیت داشته باشند، قطعاً کسب و کار فراورینمایندگانی که محصولات باکیفیت فراوری می نمایند تحت تأثیر قرار خواهند داد و همین مسأله بر فراوری و درآمد ناشی از آن و اقتصاد ناشی از فروش این فراوریات تأثیر خواهد گذاشت. این دکترای اقتصاد و استاد دانشگاه با اشاره به این که همه کالاهای ارزان قیمت بنجل و بی کیفیت نیست می افزاید: ممکن است کالایی از فراوری به مصرف و بدون واسطه وارد بازار گردد که در این صورت قطعاً دارای قیمت مناسب و کیفیت بالایی است. مهدی خانی اظهار می نماید: برای نظارت بر فعالیت حراجی ها و عرضه محصولات و کالاهای باکیفیت به شهروندان و از همه مهم تر رعایت حقوق مصرف نماینده باید نظارت لازم و کافی در این بخش برای مهار همه مسائل وجود داشته باشد.