چرا ایرانی ها را در فرودگاه های خارجی معطل می نمایند؟
به گزارش مجله جهانگیر، انگشت نگاری، تشخیص چهره، بازپرسی و پرکردن فرم های متعدد؛ این ها همه اتفاقاتی است که شاید هر ایرانیِ به خارج سفر نموده، در فرودگاه مقصد با آن روبرو شده باشد. این موضوع البته در سفر به کشور هایی که از لحاظ دیپلماتیک با ایران زاویه دارند پررنگ تر است. شاید برای یک شهروند عادی این موضوع چندان جای بحثی، دست کم در رسانه ها، نداشته باشد، ولی وقتی پای نخبگان ورزشی و ملی پوشان ایرانی هم به این اتفاقات کشیده می گردد، آن وقت معین است که نمی توان به سادگی چنین مواردی را که عمدتا زمان بر و خسته نماینده است، یک روال طبیعی توصیف کرد. در دو دهه اخیر، ورزشکاران ایرانی در فرودگاه های مختلف جهان، بعضا تا 10 ساعت برای خروج از فرودگاه معطل شده اند. آن ها گاهی با تهدید به بازگشت، حاضر به پذیرش درخواست مقامات میزبان نشده اند و بعضی اوقات هم هرچه از آن ها خواسته شده، اجرا نموده اند. تعدد این اتفاقات در حالی رقم خورده که این پرسش را پررنگ تر از هر زمان دیگری روی دور تکرار گذاشته است: چرا ایرانی ها را در فرودگاه های خارجی معطل می نمایند؟
بهانه ورود به این موضوع می تواند رفتار پلیس برزیل در فرودگاه سائوپائولو با اعضای تیم ملی تیراندازی ایران باشد. تیمی که با دریافت مدال های خوش رنگ و متعدد، حضور پرفروغی در جام جهانی داشت، ولی این حضور چندان هم بی حاشیه نبوده است. آن طور که اعضای این تیم عنوان نموده اند، ملی پوشان تیراندازی در فرودگاه برزیل 15 ساعت معطل شده اند تا بعد از خستگی و کلافگی زیاد به آن ها اجازه خروج داده گردد. این موضوعی است که سیدجعفر موسوی، دبیر فدراسیون تیراندازی، به آن اشاره نموده است: مسئولان برگزاری مسابقات دو جهت را برای ورود تیم ها به ریو معین نموده بودند، فرانفکورت به ریو و سائوپائولو به ریو. همه تیم ها به جز ما و تایلند از فرانکفورت وارد ریو شدند. تیم ما از دوبی به سائوپائولو رسید و ما ترانزیت هفت ساعته را برای تیم در فرودگاه پیش بینی نموده بودیم. معمولا تیم های تیراندازی به علت همراه داشتن تجهیزات، سلاح و مهمات هماهنگی لازم را انجام می دهند. ما هم هماهنگی لازم را انجام داده بودیم، اما پلیس فدرال برزیل در فرودگاه با سخت گیری خیلی زیاد باعث شد تا با ازدست دادن دو پرواز، 15 ساعت معطل و سرگردان شویم. اتفاقی که روی بچه ها خیلی تأثیر بدی داشت و مربیان به سختی آن ها را برای مسابقات آماده کردند.
به گفته دبیر فدراسیون تیراندازی، مسئولان فدراسیون برزیل و جهانی از ایران عذرخواهی کردند: ما با اطلاع مسئولان برگزارنماینده از فرودگاه سائوپائولو وارد ریو شدیم؛ اما با وجود اطلاع مسئولان و هماهنگی ها، پلیس فدرال کارشکنی کرد و حتی نماینده فدراسیون برزیل هم آنجا بود، اما باز هم سخت گیری کردند.
اگرچه انتهای این داستان با عذرخواهی طرف مقابل و فدراسیون جهانی مربوطه همراه شده، ولی داستان رفتار های عجیب و غریب با ورزشکاران ایرانی آن قدر تکرار شده که نمی گردد به سادگی از کنارش عبور کرد.
ماجرای انگشت نگاری از تیم امید ایران
28 فروردین 1386 سرآغازی است برای اتفاقات اتفاق افتاده بر ورزشکاران ایرانی در فرودگاه های خارجی. شاید تا پیش از آن هم چنین رفتار هایی اجرا شده بود، ولی به واسطه کم رنگ بودن رسانه، در مقایسه با دهه های اخیر چندان به چشم نیامده است. به هر روی در آن موقع، عنوان شد که تیم ملی المپیک ایران در فرودگاه امان، مرکز اردن، چندین ساعت معطل شده و حتی در آستانه بازگشت به ایران بوده است. مسئله از جایی آغاز شد که مسئولان فرودگاه بین المللی قصد داشتند از بازیکنان تیم المپیک ایران انگشت نگاری نمایند. در آن برهه مسئولان تیم ایران تهدید کردند که در صورت پافشاری مسئولان اردنی برای انگشت نگاری از ورزشکاران ایرانی، از ورود به اردن خودداری می نمایند و به ایران بازمی گردند. آن ها گفته بودند که انگشت نگاری برخلاف مقررات فیفا است. نهایتا بعد از ساعت ها معطلی، انتها بدون اینکه انگشت نگاری صورت بگیرد، به بازیکنان تیم المپیک ایران اجازه خروج از فرودگاه داده شد. آن روز ها صداوسیما این اقدام را یک ماجرای سیاسی و به دور از عرف بین الملل قلمداد کرد. اندکی بعد، اما محمد ایرانی سفیر وقت ایران گفت که مسئله سیاسی در میان نبوده است: این انگشت نگاری با انگشت نگاری های سیاسی و امنیتی که در کشور هایی نظیر انگلیس یا آمریکا صورت می گیرد فرق دارد و تنها از انگشت شصت دست راست افراد به صورت کامپیوتری عکس گرفته می گردد. اردن تنها به قوانین خود عمل نموده است و جوسازی ها در داخل به مصلحت نیست.
پرسپولیسی ها جوش آوردند
دو سال بعد و به طور دقیق تر اسفند 1389 این بار سناریویی مشابه برای تیم فوتبال پرسپولیس در فرودگاه جده رخ داد. اتفاقی که ماحصلش معطلی هشت ساعته اعضای باشگاه پرسپولیس در این فرودگاه و البته خستگی روحی و روانی بازیکنان و اعضای کادر فنی این باشگاه بود. مسئولان عربستانی خواهان انگشت نگاری و چشم نگاری از ایرانی ها بودند که این خواسته ابتدا با مخالفت پرسپولیسی ها همراه شد، ولی انتها بعد از ساعت ها معطلی تن به چنین کاری دادند و مجوز ورود به شهر جده را دریافت کردند. در آن موقع پرسپولیسی ها اعتقاد داشتند ورزشکاران دراین باره مصونیت دارند، ولی مأموران فرودگاه هشدار داده بودند بدون انجام این مراحل اجازه ورود آن ها به شهر را نخواهند داد. کمی بعد، سیدحسین نقوی، عضو کمیسیون وقت امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، عربستانی ها را تهدید به مقابله به مثل کرد: با توجه به انگشت نگاری از اعضای پرسپولیس در فرودگاه جده با تیم الاتحاد عربستان مقابله به مثل می کنیم. ما با کشور های عربی و همسایه ارتباط خوبی داریم و می خواهیم این ارتباط ادامه داشته باشد. انگشت نگاری از کاروان پرسپولیس را بی احترامی می دانیم و این حرکت را بی پاسخ نخواهیم گذاشت. آن موقع عنوان شد که سپاهانی ها هم در ورود به فرودگاه ریاض با چنین فرایند ای روبرو شده بودند که آن ها بدون مقاومتی این مورد را پذیرفته و معطلی خاصی در فرودگاه نداشته اند. دو سال بعد انگشت نگاری از مسئولان ایرانی در المپیک لندن هم سروصدای زیادی به پا کرد. آن موقع با توجه به مسائل موجود در روابط دیپلماتیک دو کشور، این موضوع بحث زیادی به همراه داشت، ولی مسئولان وقت کمیته المپیک خبر داده بودند که چنین موضوعی منبطق بر عرف است و فقط مخصوص ایرانی ها نیست.
بازپرسی و معطلی 4 ساعته ملی پوشان والیبال در شیکاگو!
بعد از عادی شدن تب و تاب انگشت نگاری در فرودگاه ها، یکی از بحث برانگیزترین اتفاقاتی که در سال های اخیر اتفاق افتاده مربوط به بازپرسی و معطلی چهارساعته ملی پوشان والیبال در شیکاگو بود. تیم ملی والیبال که به واسطه حضورش در رقابت های جهانی مجبور به سفر های متعدد بود، پایش به آمریکا و فرودگاه شیکاگو رسید، ولی در عین ناباوری پلیس آمریکا هم زمان با حضور تیم ملی والیبال ایران در شیکاگو ملی پوشان را مورد بازپرسی قرار داد. این اتفاق که مربوط به تیرماه 1398 است با واکنش های تندی همراه شد، به طوری که اعتراض وزارت خارجه را هم به همراه داشت. بعد ها محسن بهاروند، مدیر کل آمریکای وزارت امور خارجه، ضمن اعتراض به رفتار مقامات آمریکایی در معطل کردن تیم ملی والیبال ایران در فرودگاه شیکاگو برای ورود به آمریکا جهت برگزاری مسابقات جهانی والیبال، به سفیر سوئیس در تهران، مراتب اعتراض را ابلاغ کرد و گفت: اگر آمریکا نمی تواند منصفانه و بی طرفانه میزبان همه تیم های ورزشی باشد بهتر است از میزبانی مسابقات ورزشی خودداری کند.
معطلی 8 ساعته در فرودگاه توکیو!
قبل از اتفاقاتی که برای تیم تیراندازی ایران در فرودگاه سائوپائولو رخ داد، تازه ترین معطلی مربوط به ورزشکاران ایرانی در ژاپن و در تیرماه 1400 بود. نکته عجیب این مورد رخ دادنش در بازی های المپیک توکیو بود! امری که با توجه به سطح برگزاری، به نظر می رسید نباید رقم بخورد. با این حال نه یکی، دو ساعت، بلکه قریب به هشت ساعت، ورزشکاران ایرانی در فرودگاه توکیو معطل شدند. آن موقع عنوان شد که چند کشور از جمله ایران هم زمان وارد فرودگاه توکیو شده بودند؛ بنابراین انجام کار های مربوط به ترخیص آن ها زمان زیادی برد. شایعه شد قبل از اینکه این کشور ها به فرودگاه برسند، دو کاروان کشور دیگر در فرودگاه حضور داشتند که در میان آن ها تست کرونای دو نفر مثبت شده بود؛ همین مسئله باعث افزایش سخت گیری ژاپنی ها شد. در آن روز انتقال ورزشکاران، چمدان ها و تجهیزات به دهکده ورزشکاران نیز حدود دو ساعت زمان برد؛ چراکه اتوبوس و کامیون های حمل چمدان و دیگر تجهیزات کافی نبود و این اتفاق باعث معطلی دیگری برای ورزشکاران شد، اما همین مسئله خستگی و گرسنگی زیادی را برای گروه نخست ورزشکاران اعزامی ایران رقم زد، به گونه ای که حتی بعضی از آن ها در حالی که منتظر بودند اتوبوس ها برسند، از شدت خستگی گوشه ای از محوطه به خواب رفتند.
منبع: فرارو