مسجد و برج حسن، عظمتی ناتمام در رباط - مجله جهانگیر

آخرین پروژه المنصور جاه طلبانه ترین آن ها بود. برج حسن قرار بود بلندترین مناره و مسجد کنارش بزرگ ترین مسجد دنیا باشد. این پروژه بزرگ در مرکز پایتخت جدید و برای جشن دریافت پیروزی سلطان در برابر مسیحی های اسپانیا پی ریزی شد. متأسفانه یعقوب المنصور در سال 1199 فوت شد و ساخت مسجد چهار سال پس از آغازش متوقف گشت. امروزه مناره ناتمام، زمین وسیع مرمری، دیوارهای به جامانده و 200 ستون، ابعاد بزرگ مسجدی که هرگز به انتها نرسید را نشان می دهند. این مسجد اگر ساخته می شد گنجایش بیش از 20,000 نفر را داشته که در واقع بسیار فراتر از جمعیت شهر به حساب می آمد. تنها در عصر مدرن بود که رباط از نظر جمعیت و اندازه به آن میزان رشد کرد.

برج حسن 44 متر ارتفاع داشته و قرار بود در انتها 80 متر باشد. نمای خارجی این مناره مستطیلی با نقوش متمایزی تزئین شده است. داخل مناره بر خلاف تصور، به جای پله با سطح شیب دار بالا می رفت تا حیوانات بتوانند سنگ های حجیم و مصالح ساختمانی را برای ساخت بنا بالا ببرند. این سطح شیب دار اجازه می داد تا مؤذن بتواند با اسب به بالای مناره رفته و اذان بگوید. برج حسن و محوطه دورش در سال 2012 به فهرست میراث دنیای یونسکو اضافه شدند.

تالار مسجد که با برگ پوشیده می شد تا زمان زمین لرزه بزرگ سال 1755 مورد استفاده قرار می گرفت. در آن موقع ستون های مرکزی بنا فرو ریخته و دیگر بازسازی نشدند. از بالای برج حسن می توان تمام قسمت های پایتخت را تماشا کرد. منار بر خلاف سایر مساجد قدیم در مرکز مسجد قرار داشت. این منار بر خلاف چیزی که به نظر می رسد، یکی از پیچیده ترین سازه های الموحدین است و در هر ضلع آن الگوی تزئینی متفاوتی را می بینید.