قلعه پشتو یکی از جاذبه های دیدنی آذربایجان شرقی است - مجله جهانگیر

یکی از باارزش ترین و جالب ترین آثار تاریخی بخش هوراند از شهرستان اهر، قلعه پشتو یا پشتاب است که بر بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوجان قرار گرفت. قلعه پشتو در کوهستان بسیار بلند به ارتفاع بیش از 3000 متر بنا شده است. قدمت قلعه پشتاب در اهر به دوره اشکانیان باز می گردد و مطابق با شواهد موجود، از این قلعه در دوره ساسانیان هم استفاده میشده است. حصارهایی که دور قلعه پشتاب در اهر کشیده شده، بسیار مرتفع و صخره ای بوده و دور تا دور آن پرتگاه های عمیقی در آن زمان در نظر گرفته بودند تا راهی برای جلوگیری از نقوذ دشمن باشد.

مصالحی که برای ساخت دیوارهای قلعه پشتاب در اهر استفاده شده، سنگ های لاشه ای، ملات گل رس، ساروج و همینطور تعدادی آجر هست. با توجه به آثاری از درون قلعه و سفال های بدون نقش و نگار قدیمی نشان می دهد که این قلعه در اوایل تسلط اسلام بر منطقه ارسباران و قره داغ مورد استفاده بود. در مورد سفالینه هایی پیدا شده در قلعه پشتاب در اهر کارشناسان گفته اند که این سفالینه های هزاره اول قبل از میلاد در این قلعه کمتر از آثار دوران اشکانی و ساسانی و قرون میانه اسلامی هست. سفالینه های اشکانی و ساسانی این قلعه عمدتا دارای خمیره نخودی و قرمز و تزییناتی با کنده کاری هندسی هستند و سفالینه های قرون میانه اسلامی در دو نوع ساده و لعابدار با خمیر مایه مواد کانی است.

قلعه پشتاب در اهر شباهت بسیاری به قلعه بابک دارد و شاید دلیل آن همزمان بودن ساخت آنها بوده باشد. از هر دوی این قلعه ها در آن زمان برای نظارت و حفاظت بر مرزهای کشور استفاده میشده و هر دو کاربری نظامی داشتند. در این قلعه آب انبارهایی زیادی وجود دارد که در سمت شمال و درون صخره ها کنده کاری شده بودند.